Gazeta Odria nr.71

FESTĖ NĖ LABOVĖ - U PĖRKUJTUA 155 VJETORI I RILINDJES SĖ LOJRAVE OLIMPIKE


Zhvillohet Maratona “Vangjel Zhapa”

Mė 15 Nėntor 2014 nė Labovė tė Zhapės u festua 155 Vjetori i Rilindjes sė Lojrave Olimpike nga laboviti Vangjel Zhapa. Ato u kujtuan fillimisht me 15 nėntor 1859 nė Stadiumin Antik Olimpik tė Athinės. Vangjel Zhapa dhuroi pėr rifillimin e kėtyre lojėrave 400 aksione tė kompanisė detare dhe 300 napolon flori. Mbreti i Greqisė, Oton me origjinė gjermane, kontribuoi qė kėto lojėra tė rifillonin. Dihet se nė vitin 396 p.e.s pas 1200 vjetėsh traditė, olimpiadat e lashta ndaluan sė organizuara pas njė urdhri tė perandorit romak Teodosit.

Vangjel Zhapa si fermer i madh me horizont tė gjerė, duke pasur edhe mbėshtetjen e Ministrit tė Jashtėm tė Greqisė Aleksandėr Rize Ragavi, financoi pėr kėtė Olimpiadė duke i dhėnė edhe njė drejtim tė ri. Vitet pas 1850 e kishin rreshtuar Vangjel Zhapėn si burrė tė menēur e tė suksesshėm qė kėrkonte tė arrinte kohėn e humbur. Ferma model qė krijoi nė Broshteen Rumani, rriti famėn e tij si pasanik dhe ndėrtues tė veprave moderne nė Athinė, Bukuresht, Stamboll ndaj donacionet e tij “vėrshuan” edhe nė Rusi, Kinė. Brazil, Francė, Angli e gjetkė.

Drejtimi i ri qė i dha Vangjel Zhapa Olimpiadės si rithemelim tė Lojėrave Olimpike duke ruajtur traditėn historike greke, por edhe tė krijimit tė olimpiadave nė formėn e konkurseve, me tematikė sportive artistike dhe industriale. Ai udhėhoqi pas kėsaj ndėrtimin e Qendrės sė Ekspertizave nė Athinė, i njohur si “Pallati i Zhapės”, i cili qė prej atėherė funksionoi si Qendėr Ndėrkombėtare e Konkurseve Olimpike “Zappion”, qė zhvillohet ēdo katėr vjet.

Pas vdekjes sė Vangjel Zhapės mė 19 qershor tė vitit 1865, olimpiadat Olimpike vazhduan tė zhvilloheshin duke pasur nė themel idetė dhe mėsimet e Vangjel Zhapės. E vazhduan kėtė mision kulturor, sportiv, industrial greku Vikelas Englezi Brooks dhe francezi Cubertenm duke pasur si yll ndriēues idetė dhe veprėn e filantropit labovit Vangjel Zhapa dhe pėrvojėn e tij. Ndaj kėto lojėra olimpike kanė vulėn e rilindjes, pas 1500 vjetėsh qė ishin ndaluar, tė filantropit Vangjel Zhapa nga Labova e Zhapės, Odrie, Gjirokastėr qė do tė kujtohen ė ēdo pėrvjetor. Nė urėn e Subashit Ura e Subashit pikė lidhja e Labovės dhe Odries me rrugėn automobilistike Teplenė - Gjirokastėr, me dy kėmbėzat e saj, qė kanė mbetur nga lashtėsia e shekullit tė II p.e.r. ėshtė objekti monumental mė i vjetėr i Rrėzės, Lunxhėrisė dhe lumit Drinos. Si e tillė ajo duhet vlerėsuar. Prishja e Urės sė vjetėr dhe zėvendėsimi i saj nė vitet 50-tė tė shekullit tė XX me njė urė ushtarake, e “fundosėn” historinė e saj dhe gurėt u bėnė “preh” e fshatarėve, pėr shtėpitė e tyre. Por historia ėshtė histori dhe nuk humbet “rrugės”!

Helenėt, ilirėt vendet e vjetra i kanė quajtur tė shenjta dhe kėtej rinisin shumė veprimtari artistike, kulturore sportive. Nga stadiumi antik (tani Pathanaikos) nė Athinė, ėshtė ndezur Flaka Olimpike dhe ka marshuar nėpėr botė. Ajo ėshtė simbol me pėrmbajtje shpirtėrore, qė simbolizon karakterin e brendshėm shpirtėror pėr atletikėn, tė lojėrave gjimnastikės, kėngės. Nga Antigonea e lashtė ( ėshtė vendi tė pėrmendim edhe njė vend ilir tė lashtė, Mavrambel, afėr Labovės sė Vogėl dhe Karjanit, sipas mėsuesit tė historisė Kostandin Xhavara) labovitėt ndezėn dhe nisėn flakėn olimpike nė 9 qershor tė vitit 2012 pėr nė Labovė tė Zhapės, vendlindjen e Vangjel Zhapės, duke e kaluar atė nė Gjirokastėr, Humelicė, Kardhiq, Andon Poēi, Tėrbuq, e duke i thėnė botės qė “Rilindėsi i kėsaj flake ėshtė nga Labova e Zhapės, Ordie dhe flaka Olimpike Botėrore, mbas ndezjes nė Olimp tė Athinės duhet tė kalojė nė fshatin e tij tė lindjes nė Labovė. Kėrkesė kjo edhe e Shoqatės AK “Odria” qė ka rėnė nė vesh tė shurdhėt tė KOKSH-it, Komitetit Olimpik Botėror, qeverisė shqiptare. Pale tė mendojmė pėr njė Katakomb tė kėmbėzave tė Urės sė Subashit, duke e kthyer nė pikė historike turistike, me ambiente argėtuese e ēlodhėse!...

*** Mbi 21 maratonistė nga Shqipėria, Kosova Mali i Zi, Maqedonia mbas ndezjes sė flakės olimpike me flamujt nė dorė tė shoqėruar nga tė rinjtė gjirokastritė, marshuan pėr nė Labovė. Ata u shoqėruan dhe u pėrgėzuan nga deputeti Prof. Dr. Anastas Angjeli, Prefektja e Gjirokastrės znj. Zamira Rami, Konsulli i Greqisė Nikos Korkotonis dhe shumė banorė tė zonės. Maratonistėt udhėhiqeshin nga maratonisti i vrapimeve botėrore Sotir Qirjazi dhe trajneri i pasionuar Suhat Jegeni. Nė Labovė tė Zhapės maratonistėt u pritėn me duartrokitje nga banorėt. Kryetari i Shoqatės AK “Odria” Etnolog Thanas Meksi, Kryetari i KOKSH Viron Bezhani, Kryetari i Komunės “Odrie”, Gjergji Zharkalli, kryeplaku i fshatit Vito Stathi e tjerė.

Nėn tingujt e bandės muzikore tė Gjirokastrės u ndez Flaka Olimpike nė lapidarin e Vagjel e Kostandin Zhapės, nga mjeshtri i sportit laboviti Kristaq Ciko. Folėn pėr veprimtarinė olimpike tė Vangjel Zhapės Prof. Dr. Lluka Heqimi, Kryetari i KOKSH Viron Bezhani, kryetari i Komunės Gjergji Zharkalli, Kryetari i Shoqatės AK “Odria” Thanas Meksi dhe deputeti Prof. Dr. Anastas Angjeli. Pastaj u dha njė koncert artistik nga nxėnėsit e shkollės 9 vjeēare “Mane Panajoti, Meksi” me recitime tė bukura pėr lėvizjen olimpike, pėrgatitur nga mėsuesja e gjuhės Elona Kore, grupi instrumental i Janinės “Arion” i drejtuar nga laboviti Kostas Noēkas dhe u mbyll me kėngėn labovite “Labova njė rrėzė mali” kėnduar nga tė gjithė.

U vizituan dhe shtėpitė e Vangjel dhe Kostandin Zhapės, qė nė saj tė ndihmės financiare tė Konsullit Grek tė Gjirokastrės, janė bėrė tė vizitueshme. Veprimtaria kushtuar 155 vjetorit tė Rilindjes sė Lojėrave Olimpike nga laboviti Vangjel Zhapa u mbyll me njė koktej tė pasur dhe me urimin “Kėshtu u mbledhshim gjithmonė nė Labovė“! Atė ditė u bėnė tė gjithė labovitė tė Labovės sė Zhapės.


Korespondenti i “Odries” Kontribuan pėr suksesin e veprimtarisė: Falėnderim dhe urime!

Gjergji Zharkalli, Vito Stathi, Vasil
Meleqi, Nine Xhavara, Sotir Qirjaqi,
Suat Jegeni, Tomi Voda, Thimi Vila,
Fatime Pesha, Kostas Noēkas, Vangjel
Vardhami, Orkestrantėt e Bandės
Muzikore, Kristaq Ciko, Prof. Dr.
Lluka Heqimi, Jano Llago, Jani Ciko.
Kryesia e Shoqatės
AK “Odria”


Kryetari
Etnolog Thanas Meksi